Γενετική παρέμβαση μετατρέπει τις ωοθήκες σε όρχεις
Η γενετική παρέμβαση σχεδόν άλλαξε φύλο στα ενήλικα θηλυκά ποντίκια (φωτ. αρχείου)
Ουάσινγκτον. Οι παραδοσιακές απόψεις για τη σεξουαλική ανάπτυξη των θηλαστικών ανατρέπονται από νέα ευρωπαϊκή μελέτη, η οποία δείχνει ότι η απενεργοποίηση ενός και μόνο γονιδίου είναι αρκετή για να μετατρέψει τις ωοθήκες ενήλικων ποντικών σε υποτυπώδεις όρχεις.
Το βασικό εύρημα είναι ότι τα θηλυκά άτομα πρέπει διαρκώς να καταστέλλουν την έκφραση ανδρικών χαρακτηριστικών, εξηγεί ο γενετιστής Ματίας Τρέιερ, επικεφαλής των ερευνητών στο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας (EMBL) στη Χαϊδελβέργη.
Η ομάδα του Τρέιερ χρησιμοποίησε τεχνικές γενετικής μηχανικής για να διαγράψει το γονίδιο FOXL2 από τις ωοθήκες ποντικών που είχαν ολοκληρώσει τη σεξουαλική τους ωρίμανση. Τρεις εβδομάδες αργότερα, τα θηλυκά πειραματόζωα είχαν σχεδόν αλλάξει φύλο και παρήγαγαν υψηλές συγκεντρώσεις τεστοστερόνης, όπως οι όρχεις.
Η έρευνα δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Cell.
Όπως εξηγεί ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Nature, στον άνθρωπο και σε πολλά άλλα θηλαστικά, το φύλο καθορίζεται στα αρχικά στάδια της ανάπτυξης από το γονίδιο SRY, το οποίο βρίσκεται στο ανδρικό χρωμόσωμα Χ και απουσιάζει από τις γυναίκες. To SRY ενεργοποιεί με τη σειρά του ένα άλλο γονίδιο (το SOX9), το οποίο πυροδοτεί τη σύνθεση τεστοστερόνης.
Ο Δρ Τρέιερ και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι το γονίδιο FOXL2 καταστέλλει τη δράση του SOX9 στα θηλυκά άτομα και εμποδίζει έτσι την παραγωγή της ανδρικής σεξουαλικής ορμόνης, σε συνεργασία με τον υποδοχέα των οιστρογόνων που υπάρχει στα θηλυκά κύτταρα.
Οι ερευνητές εκτιμούν μάλιστα ότι το FOXL2 είναι ένα από τα αρχαιότερα γονίδια του φυλοκαθορισμού μεταξύ των σπονδυλωτών ζώων. Στις κατσίκες, για παράδειγμα, η απώλεια του FOXL2 είναι γνωστό ότι αναγκάζει τα θηλυκά έμβρυα να αναπτυχθούν αρσενικά.
Ο ρόλος του FOXL2 ίσως επίσης εξηγεί πώς ορισμένα ψάρια μπορούν να αλλάζουν φύλο ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, καθώς και γιατί ορισμένες μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες παρουσιάζουν σημεία αρρενοποίησης.
Το επόμενο βήμα των ερευνητών θα είναι να εισάγουν βλαστικά κύτταρα των σπερματοζωαρίων μέσα στις ωοθήκες των γενετικά τροποποιημένων ποντικών, προκειμένου να διαπιστώσουν αν είναι δυνατό να παράγουν λειτουργικά σπερματοζωάρια.
Αρχική Σελίδα » Επιστήμες-Τεχνολογία » Γενετική παρέμβαση μετατρέπει τις ωοθήκες σε όρχεις
Πάνω